Li gorî Ajansa Nûçeyan a Navneteweyî ya Ehl-ul Beytê(S.X)-ABNA- Navenda Nûçeyan a Navdewletî ya Ehlî Beyt (AS) - Abna: Zekat wek yek ji pênc stûnên sereke yên Îslamê di dersên olî de xwedî cihekî taybet e. Ev wecîbeya îlahî ku li kêleka nimêj, rojî, hec û welayetê hatiye danîn, ne tenê weke erkeke takekesî, lê ji bo çaksazkirina civakê û kêmkirina ferqa çînayetî jî hatiye dîtin. Di vê gotarê de em ê hewcedariya zekatê ji perspektîfa Quranê, kevneşopiyên Ehl-ul Beytê(S.X) û bandorên wê yên civakî binirxînin.
zekat; Stûna dîn û erkeke îlahî
Zekat yek ji wacibên îlahî ye ku di Qurana pîroz de gelek caran behsa wê hatiye kirin. Xwedayê Te’ala di ayetên curbecur de behsa dayîna zekatê li gel nimêjê kiriye û wek nîşana îmana rast hesibandiye: “Û nimêjê bikin û zekatê bidin” (Sûreya Beqere, ayet 43). Ev komele girîngiya zekatê di jiyana olî ya misilmanan de nîşan dide û nîşan dide ku îbadet ne tenê bi kirinên takekesî ve sînordar e, aliyên civakî jî hene.
Îmam Elî (s.x) jî zekat wek yek ji stûnên dîn destnîşan kiriye û gotiye: “Îslam li ser pênc bingehan hatiye avakirin: nimêj, zekat, rojî, hec û wesiyet”(1). Ev hedîs nîşan dide ku zekat ne tenê erkek aborî ye, di heman demê de yek ji stûnên sereke yên olê ye ku bêyî wê îman temam nabe.
Zekat, weke erkeke îlahî, rêyek e ji bo çandina can û pakkirina mal û dewlemendiyê. Xuda Teala di Qurana pîroz de wiha dibêje: “Ji mal û milkê wan bi sedeqe bigrin, wan paqij bikin û bi wê pak bikin” (Sûreya Tewbe, ayet 103). Ev ayet nîşan dide ku dayîna zekatê dewlemendî û mezinbûna ruhî paqij dike û di perwerdehiya exlaqî de roleke girîng dilîze.
Bandora civakî ya zekatê li ser civakê
Zekat ne tenê erkek olî ye, di heman demê de amûrek bihêz a civakî ye ji bo kêmkirina xizaniyê û çêkirina dadmendiya aborî. Felsefeya zekatê li ser parvekirina serwet di nav civakê de bi awayekî adil û nehiştina komkirina serwet di destê çend kesan de ye.
Îmam Sadiq (s.x) li ser rola zekatê di nav civakê de wiha gotiye: “Xwedê zekat ferz kiriye da ku feqîr belengaz bibin û feqîr ji mafên xwe sûd werbigirin”(2). Ev hedîs nêrîna civakî ya îmamên mahman (a.s) li ser zekatê nîşan dide û vê rastiyê nîşan dide ku zekat ne tenê îbadeteke takekesî ye, lê amûrek ji bo îslahkirina civakê ye.
Di civakên ku erka zekatê bi rêk û pêk tê de, xizanî kêm dibe û ferqa çînayetiyê kêm dibe. Ev yek hevgirtina civakî zêde dike û têkiliyên di navbera endamên civakê de xurt dike. Her wiha dayîna zekatê dikare derfetên aborî yên nû ji bo kesên kêmderfet biafirîne û çerxa hilberîn û îstihdamê çalaktir bike.
Di mekteba Ehlî Beytê de zekat
Ehlê Beytê Pêxember (s.x.a) her tim girîngiya zekatê didin û ew yek ji nîşaneyên îmana rast dihesibînin. Îmam Reza (s.x) di derbarê rewşa zekatê de wiha gotiye: “Heta ku zekatê mal û milkê xwe nede îmana meriv temam nabe”(3). Ev nêrîn girîngiya zekatê di mekteba Ehl-ul Beytê(S.X)de nîşan dide ku her tim li ser aliyên wê yên manewî û civakî sekinîne.
Di hedîsan de tê gotin ku Ehlê Beytê (a.s) ne tenê xema dayîna zekatê dibûn, ji bo vê erka îlahî kesên din jî teşwîq dikirin. Hezretê Zehra (s.x.a) di xutbeya Fedekiyeyê de wiha gotiye: “Xwedê Zekat ji bo paqijkirina can û çandina mal û milk ferz kiriye”(4). Ev gotin felsefeya kûr a zekatê di mekteba Ehlî Beytê de nîşan dide, ku ji bilî aliyên aborî giraniyê dide perwerdehiya exlaqî.
Zekat ne tenê erkekî olî ye, di mekteba Ehlê Beytê de jî amûreke perwerdeyî û civakî ye. Vê nêrîna berfireh, dayîna zekatê weke yek ji girîngtirîn rêgezên exlaqî û civakî di çanda Şîeyan de kiriye xwedî cihekî taybet.
................................
dawiya peyamê
(Peyvnot:(Tags
Nehc el-Belaxa, Hikmet 252.
Bihar El-Enwar, cild 93, rûpel 115.
Eyun Axber el-Riza, cild 2, rûpel 68.
Xutbeya Fedekiye ya Hz Zehra, Bihar El Enwer, cild 29, rûpel 223.
Your Comment