"Baxdadê îro lêkolîn kir;Diplomasiya aborî – amûra nû ya Dewletên Yekbûyî ji bo pêxistinê ya heza xwe li Êraqê"

Li gorî Ajansa Nûçeyan a Ehlu’l-Beyt (S.X)-ABNA:Guherandinên dawî li Bexdadê, zêdebûna berbiçav a asta hebûn û destwerdana Amerîkayê di doza Iraqê de nîşan didin; hebûnek ku bi serdanên gelek caran ên heyetên dîplomatîk û ewlehiyê re, û vegera doza Iraqê bo serîlîsta pêşîniyên Waşingtonê re têkildar e.
Baxdad Today nivîsand: Ev pêvajo piştî gotinên eşkere yên Mark Sawaye, nûnerê Serokê Amerîkayê, zêdetir bi pêş de çû. Wî tekez kir ku Iraq li ber “guhertinên mezin” e û qonaxa bê “şahidê kiryaran be ne tenê gotinan”.
Ev çalakî, hevdem bi hatina berpirsyarên payebilind ên Amerîkî bo Bexdad û Hewlêrê, nîşan dide ku Washington amadekariya qonaxeke nû di têkiliyan de digel Iraqê de dike; qonaxeke ku li ser ji nû ve danîna bandorê, parastina berjewendiyên aborî û xurtkirina rêya vegerandina biryarên ewlehî û aborî bo destê hikûmeta Iraqê hatiye avakirin.
Rahîm Reshîdî di hevpeyvînekê de ligel Baghdad Today de, hin aliyên vê stratejiyê eşkere kir. Ew dibêje: Iraq hewcedarî avakirina aboriyekî serbixwe û dûr ji bandora cîranan û serdestiya komên çekdar e, û aramîya welat tenê bi kombûna çekan di destê saziyên fermî de pêk tê.
Reşîdî tekez dike ku ev dîtin encama nirxandina dîplomatîk-aborî ya Sawaye ye, yê ku bawer dike ku bêyî hawîrdorek ewle û biryara navendî, aboriyekî bikêr nayê avakirin.
Reşîdî herwiha destnîşan kir ku mîsyona Sawaye ji serdanên fermî wêdetir e û armanca wî piştgiriya Iraq û Herêma Kurdistanê ye ji bo bidestxistina berjewendiyên aborî yên berfireh û avakirina têkiliyên hevseng di navbera Bexda û Hewlêrê de. Li gorî wî, Sawaye bi piştgiriya rasterast a Serokê Amerîkayê û çembera serokatiyê dixebite û kiryarên wî beşek ji stratejiyekî Serokî ne.
Li gorî agahiyên ku Reşîdî ji danûstandinên xwe yên ligel Sawaye bidest xistiye, hefteya borî dê “tevgerîneke dîplomatîkî ya berbiçav” li Bexdad û Hewlêrê were dîtin; di nav de vekirina mezintirîn balyozxane û konsulxaneya Amerîkayê li cîhanê bi amadebûna balyozê Amerîkayê li Tirkiyeyê û nûnerê taybetî yê Amerîkayê li Sûriyeyê. Reshîdî ev bûyer wekî nîşana xurtkirina ji nû ve ya hebûna Washingtonê li Iraqê bi rêya dîplomasiya aborî dît.
Wî zêde kir ku serdana Mesrûr Barzanî, Serokwezîrê Herêma Kurdistanê, bo Waşîngtonê xaleke veguherîner bû ku rê vekir ji bo hatina li pey hev a heyetên aborî yên Amerîkî bo Herêmê. Ev pêvajo beşek ji stratejiya Amerîkayê ye ji bo parastina aborîya Iraqê û xurtkirina binesaziyên bingehîn ên ji bo berjewendiyên hevbeş.
Reshîdî tekez dike ku navenda çalakiyên pêşerojê yên Sawaye li ser du rêyên hevdem ava dibe: xurtkirina aborîya Iraqê û lihevkirina di navbera Bexda û Hewlêrê de li gel xurtkirina saziyên dewletê li hemberî bandora çekên neqanûnî. Wî got ku Washington di vê qonaxa hesas de digere ku mercên nû li Herêma Kurdistanê biafirîne ku li ser bingeha yekîtî û hemahengiyê di navbera Hewlêr û Bexdayê de, serweriya Iraqê xurt bike.
Ev daneyan nîşan didin ku Amerîka li hebûna xwe li Iraqê vedikole; ne tenê ji aliyê ewlehiyê ve, lê ji aliyê aborî û serweriyê ve jî. Navendîkirina li ser aboriyekî serbixwe, tevkûjîkirina çekan di destê dewletê de û xurtkirina saziyên hukûmetê, niha bûye mijara hevpar a peyamên berpirsyarên Amerîkî.
Reshîdî tekez dike ku ev nêzîkbûn beşek ji stratejiyekî ye ku li Iraqê wekî hevtayekî herêmî di avahiya aborî ya ewle de dibîne, ne tenê wekî qada pêşbaziya hêzan.
__________
Dawiya peyamê/ 
Etîket:
    Mark Sawaye
    Iraq
    Trump 
    Herêma Kurdistanê (Kurdistan Iraq)