Li gorî rapora nûçegihanê çandî yê Ajansa Navneteweyî ya Ehl-ul Beytê (s.x) ABNA- Di çend rojên borî de, daxuyaniya ofîsa serokwezîrê rejîma sîyonîst a li Îsraîlê li ser bi-fermî naskirina Somalilandê wek welatekî serbixwe, pêlêk ji bertekên cihêreng li herêmê û li qada navneteweyî çêkir.
Ev gava rejîma dagirker bi nerazîbûna gelek welatan û aliyên siyasî, di nav wan de Somalî, Tirkiye, Misir û Îran, re rûberû bû. Gelek kes vê biryarê wek tehdîdek li dijî yekîtî û temamîya axa Somaliyê binav kirin.
Gavêk xeternak û destwerdaneke hundirîn
Zaher El-Mehruqî, nivîskar û analîstê siyasî yê Ummanî, di gotûbêjekê de bi Ajansa ABNA re, bi-fermî naskirina Somalilandê ji aliyê Îsraîlê ve gavaekî xeternak û nepejirandin binav kir û got ku ev gav destwerdaneke rasterast di karên hundirîn ên welatan de ye.
Wî teqîd kir ku ev biryar tu alîkariya aştiyê an jî aramiya herêmî nake û belê rê dide pêlên nû yên nakokiyan li cîhana Erebî û qereya Afrîqayê.
Li dijî parçekirinê û belavbûna krizê
El-Mehruqî got ku ew wek prensîbek giştî li dijî parçekirinê ye، ji ber ku parçekirin welatan ava nake، belê rejîmên lawaz çêdike û aliyên derveyî teşwîq dike ku destwerdan bikin.
Wî hişyarî da ku ev modela naskirinê dikare bi welatên din re belav bibe، û ne neasayî ye ku rojêk welatekî din li herêmê bi şertên wekhev bi fermî were naskirin.
Çareserî di gotûbêjê hundirîn de ye
Ev analîstê Ummanî bi gotina ku tevliheviyên hundirîn li Somaliyê hene, teqîd kir ku çareserî ne di naskirina yek-alî ya aliyên derveyî de ye، belê di gotûbêjekî hundirîn û giştî de ye ku di bin çavdêriya Afrîqayê de pêk were.
Wî got ku ev rê dikare yekîtîya welat û mafên hemû komên pêkhatî biparêze.
Têkiliya Xezzeyê û xetereya demografîk
El-Mehruqî destnîşan kir ku hin rapor hene ku ev naskirin bi plana niştecîkirina gelê Gazeyê li Somalilandê re têkildar e.
Wî got ger ev plan rast be، ew binpêkirineke eşkere ya mafên Filistîniyan e û hewldanek e ji bo vala kirina Xezzeyê ji niştecîhan، ku di xizmeta ajendaya dagirkeran de ye.
Encama giran bo herêmê
Bi gotina wî، ev gav dikare bibe sedema koçberiya bi zor a Filistîniyan، tehdîda aramiya herêmê û çêkirina pêşîneyekî xeternak di bikaranîna naskirina siyasî de wek amûrek ji bo guherîna demografîk.
Nerazîbûn û astengên pêkanînê
El-Mehruqî zêde kir ku Hikûmeta Somaliyê bi eşkereyî vê biryarê red kiriye û civaka navneteweyî jî bi vê gavê re nerazîbûna xwe eşkere kiriye.
Ev nerazîbûn dikare bibe astengekî girîng li hember pêkanîna her planekî wekhev.
Hişyarî bo welatên Erebî
Di dawiyê de، El-Mehruqî hişyarî da ku rejîma sîyonîst bê pejirandina nepenî ya hin welatên Erebî tiştekî nake، û ev welat dê di pêşerojê de bihayekî giran ji aliyê ewlehiya neteweyî ya xwe ve bidin.
..........................
Dawiya peyamê
Etîketan:
Somalî – Somaliland – Rejîma Sîyonîst – Îran – Rojhilata Navîn – Afrîqa
Your Comment