30 July 2025 - 12:41
Ziyareta Erbeyînê: Ji Îbadetê Ber Bi Tevgera Avakirina Şaristaniya Îslamî Ve

Ziyaret di Îslamê de tenê ibadetekî kesayeti nîne; lê belê yek amûrê çandî ye bo hişyar kirin, yekîti û berxwedan li dijî zulmê. Ziyareta Arbaîn bi taybetî, mînakeke rastîn e ku nîşan dide ka çawa ritualên dînî dikarin bibin beşek ji tevgera civakî yê ku tesîrê mezin li cîhana Islamê dide.

Li gorî raporta agahdariya navneteweyî ya Ahlê Beyt (s.x) — ABNA — Ziyaret di Îslamê de cîhekî taybetî heye û nîşana îmâneke jêrîn û yekîtiya ümmeta Îslamî ye. Ji nav zîyaret û ibadetên girîng yên Îslamî, Hacê farz e ku muslimanên cîhanê tê dibîne û fursatekî ye bo hêza îmânê zêde kirin û yekîti û hevbendî di navbera ümmetê de amadekirin. Ev ibadet ne tenê nîşana bandor û qulîbûn e, lê her weha wek tevgera civakî û çandî, muslimanan ji her cîhanê yek cih dike da ku di cihêkî manevî û hevpar de pêwîstiyên xwe ya bi Xwedê re nû bikin.

Di heman çarçoveyê de, Ziyareta Eba Abdillah El-Huseyn (s.x), bi taybetî di ramêzeke çalakiya cîhanî ya Arbaînê de, nîşaneke nû ya tevgera çandî û mânadarekî nû di cîhana Islamê de tê hesibandin. Ev ziyaret, ji ritualekî dînî zêdetir e, wek nîşaneke yekîti û rawestandina dijî zulm û istîmarê cîhanî tê hesibandin. Arbaîn ne tenê bîranîna tîrêjê Aşûrâ û bêdadîya İmam Huseyn (s.x) ye, lê her weha wek nîşaneke yekîtiya musliman û mirovatiyê li dijî zulm û îstîsmar tê nas kirin.

Arbaîn fursatekî ye bo nûkirina peymana bi nirxên insani û Islamî û hewl dan bo azadkirin ji terefkirinên taybetî û serî-sêrî yên ku dikarin me ji têgihiştina rast a din derxînin. Ev tevgera mezin ku her sal milyonên kesên hêja ji bo Kerebela têne, wêneyeke agahdariyeke civakî û navneteweyî ye ku sinor û cudaîtiya çandî dizêde. Rêwîtiya Arbaînê fêr dike me ku tenê bi berdewamkirina yekîtiya rastîn û vegerîna bo bingehên rastîn a insani, dikarin azadî ji terefkirinên taybetî, neteweyî, îdîolojî û dînî bigrin. Ev yekîtiya ne tenê di qada kesayeti de, lê di qada civakî û navneteweyî jî divê xuyang bibe, da ku rêyê guhertina civakekî insani, pêşkeftî û serdana dadê vekire.

Di rastiyê de, heke em bikarin ji ziyaret û ritualên dînî wek amûrên bo zêdekirina agahdariyê, yekîtî û yekîtiya Islamî bikar bînin, em dizanin ku zûtir nêzîkî rastiyê dinê bibin; rastiyeke ku di nav xwe de evîn, hez, dad û piştgirîya beşdarên bêdad heye. Ziyareta Arbaîn, bi avakirina cîhekî girîng bo parastina fikir, tecrûbeyên ruhi û hisyati, dikare fursatekî be bo derbasbûn ji ser îzolasiyonên bawerî û gihîştina hînbûna derûnî ya zêdetir ya agahiyên dînî, lê bê şart ku tevgera hevkarî û yekbûna fikerî hebî.

Ji aliyê din, fêrkariya Îslamê diyar dike pêwîstiya parastina bêdadî. Qûranê Pîroz û hêdisên Peygamberê me em rêdikevin bo piştgirîya bêdadî, her çend ew ne musliman bin. Mînakî, âyeta 75 ya sûre Nisâ nîşan dide vê binketiya: «وَمَا لَکمْ لَاتُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِینَ یقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْیةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنْک وَلِیاً وَاجْعَل لَّنَا مِنْ لَّدُنْک نَصِیراً؛ 
"Çima di rêya Xwedê de ne dijînin bo azadkirina mêran, jinan û zarokan ku li destê zulumdar in û diyan gotin: ‘Xwedêya me! Me ji vê bajarê zulumdar derkeve, bo me pêşwazek ji aliyê xwe çêke û ji aliyê xwe yarmetiyarek bo me danî’."

Ev âyeta pîroz diyar dike berpirsyariya civakî ya her muslimanek li hember bêdadî; berpirsyarîyek ku ji ibadetên kesayeti zêdetir e û wek deverekî hevpar li rêya dad û parastina nirxên insani tê hesibandin.

Ziyareta Ahlê Beyt (s.x), bi taybetî ziyareta İmam Huseyn (s.x s) û bi taybet Arbaîn, tenê ritualeke ibadî nîne; belê wêneyeke tevgera çandî ye ku bingeha wê li ser berxwedan li dijî zulm û jîyanekî rastîn a insani ye. Ev ziyaret dê ma'nîdar û tesîrê wê zêde be heke bi têgihiştina derûnî ya bêdadîya İmam Huseyn (s.x) û peyamên wî yên herdemî re bibin hev.

İmam Huseyn (a.s) ne tenê ji bo parastina haqê xwe şehîd nebû, lê jî bo parastina nirxên insani û Islamî di rojê Aşûrâ de ku pêvajoya wê di Arbaîn de tê bêyanî şehîd bû. Ev bûyer nîşana herî bilind a ruhaniyet û ma'nayê îmam e ku ji bo jiyanê şerîf û zarokên xwe feda kir.
أَنِّی لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لاَ بَطِراً وَ لاَ مُفْسِداً وَ لاَ ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ اَلْإِصْلاَحِ فِی أُمَّةِ جَدِّی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ؛ (بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ج ۴۴، ص ۳۲۷)

Ez ne ji bo lezbûn, serxwebûn, fesad an zulm derketim, lê ji bo çakerdina ümmetê bavê min Muhammed (s.x.a) derketim."

Hûn wê bixwînin, heke me tenê bêjin ku me bo ziyaretê çûn û ji ma'nayên derûnî yên vê şehîdiyê bê agahî bûn, ma rastî bi armanca sereke yên ziyaretê gihiştin? Rawestîn li dijî zulm û piştgirî ji bêdadî ne tenê borîya dînî ye, lê herî bingehîn nefsî û îthîkî ye. Nezaniyê li dijî êşê bêdadî nîşana rastî ya bî agahîtiyê û dûrî ji fêrkariya rast a dinî ye.

Dînê Îslam, dînê berpirsyarî, agahî û kiryar e; dîne ku li dijî zulumê bêdengî nakêşîne. Pêxemberê Ekrem (s.x.a) di gotinên zelal û hişyarîda dibêje:
 «مَنْ سَمِعَ رَجُلًا ینَادِی یا لَلْمُسْلِمینَ فَلَمْ یجِبْهُ فَلَیسَ بِمُسْلِم» (تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة ج ۱۶، ص ۳۳۷/بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام ج ۷۱، ص ۳۳۹/الکافی ج ۲، ص ۱۶۴/الوافی ج ۵، ص ۵۳۵)
(Her kes dengê mazlûmê bibîhîze ku ji muslmanan alîkarî dixwaze û alîkarî nekêşe, wê ne muslîm e.) Ev rivayet rastiya vê mêtalê nîşan dide ku piştgirî ji mazlûm re rastîyê dînîyê muslman e, herçî qas ev mesele pêkanîna xwe hene ku paşê êdî şîroveyê bikin.

Ji ber vê yekê, heke ziyaret û ibadetên me bê kiryaran civakî yên cîhanî di meseleya muslmanan de û bi taybetî di piştgirîya mazlûman de nebe, ne tenê bêkar in, lê herweha dikarin me ji rastiya dînê dûr bikin. Ji vê berê, di mijara parastin û piştgirîya mazlûman de divê em hêvî û xebat bikin da ku bi têgihiştina rastî ya mazlûmiyet û rizgarkirina wan, ibadetên xwe maneya bedin û wek muslmanên beryaqût, li rêya ragihandina edalet û piştgirîya mazlûman qadam bidin. Zêdetir, saxîbî rastînî di lihevhatina peymanên dînî, mesûliyeta hevparî û xebat li rêya ragihandina edalet e.

Ziyareta Arbaîn ne tenê yek kiryara ibadetî ye, lê herwisa tevgera çandî ye ku dikare bingeha guhertinên baş li civaka mirovî bibe, û tevgera islamî ya bi tevahî hêjayî yên civakî û pêşketina kesayeti û civaka muslmanan e. Heke tesîra civaka muslmanan hêsan tê dîtin, wisa sebebê pêşketina ruhanîya civakî ya civaka dînî dibe û xwe şablonê fêrgeh û perwerdeya dînê tê kirin. Lê heke tenê bernameyek giştî bê tesîrê çandî ya derûnî be, wisa dibe ku wek tiştên din ên di nav muslmanan de belav bibe lê bê kar û bê peyda bibe. Ji vê sedemê serokê mezin a şoreşa Îslamî careke care li role tevgera çandî-saz a Arbaîn* têvîn kir; tevgera ku ne tenê di şiarê de, lê di zîviyê kiryara de divê xwe nîşan bide. Ev tevgera, heke rastî bibe, divê tesîra xwe li piştgirîya Gîza û mazlûmanên cîhanê û şerê dijî îdeolojiyê Siyonîzmê bi danûstandina mal û can bi zelalî nîşan bide.

Di yek gotinê de divê bêje: Aşûra, bûyerê dîrokî ne ku qedîyayî bibe; lê hîn jî di derdora bûyerê de ye, û ziyareta Arbaîn derfê jîyana daîmî yê wê di nav dîrok û civakê de ye.

  • Referans: Wêje li ser civîna hejmarek ji mokebdarên iraqî, ۱۳۹۸/۰۶/۲۷

..............................

/Dawiya peyamê

Tags:
Arbaînê Husênî
Çand-saziya nû ya Îlamî

Your Comment

You are replying to: .
captcha