10 December 2025 - 11:05
Li Qendîlê / London Times êdî dengê çekan nayê

Servîsa Cîhanê - Rojnameya Times a Londonê li ser pêşketina pêvajoya aştiyê û bandora wê ya li ser çiyayê Qendîlê ku navenda sereke ya PKKê ye, nivîsî: Qendîl ku bi dehan salan bû sembola şerê gerîla û bingeha sereke ya PKKê, di van rojan de guhertineke bêhempa dibîne. Kêmkirina çalakiyên leşkerî, şewitandina sîmbolî ya çekan û ragihandina balkişandina li ser siyaset û demokrasiyê, nîşan dide ku girûp piştî salên şerê çekdarî derbasî rêyeke nû û sivîl dibe, ku ev yek dikare bibe qonaxeke nû di şerê demdirêj di navbera Kurd û Tirkiyê de.

Li gorî rapora Ajansa Nûçeyan a Navneteweyî ya Ehlê Beytê (S.X) - ABNA - Kordpressê, li çiyayên Qendîlê yên bêserûber, ku zêdetirî 40 sal in navê wê bi şer û pevçûnên çekdarî û gerîlatiyê ve girêdayî bû, niha nîşaneyên zelal ên guhertineke dîrokî têne dîtin. Navçeya ku weke baregeha sereke ya Partiya Karkerên Kurdistanê PKK dihat hesibandin, îro rûyekî din girtiye; Rûyekî ku kêmbûna eşkere ya çalakiyên leşkerî û destpêkirina veguherîneke pêkhatî û siyasî nîşan dide.
Çavdêriyên qadê nîşan didin ku atmosfera li Qendîlê êdî mîna demên berê ne giran û ewle ye. Tunel û kelehên ku berê wek damarên jiyanî yên PKK'ê bûn, niha bi giranî hatine barkirin an jî vala hatine hiştin. Li gelek deveran, tevgera gelê herêmê, şivan û kamyonên ku bar hildigirin bi serbestî diherikin, û hebûna çekdarî ya ku berê siya her tiştî girtibû bi awayekî berçav kêm bûye. Ev guhertinên sade, lê girîng nîşan didin ku şêwaza jiyana gerîla ya ku bi dehan salan parçeyek bingehîn a nasnameya herêmê bû, ber bi tunebûnê ve diçe.
Di vê navberê de merasîma şewitandina çekan ji aliyê hin endamên PKK’ê ve weke qonaxeke girîng a vê pêvajoyê tê dîtin. Ev çalakiya sembolîk a ku bi nûçeyên medyayî re hat kirin, ji aliyê serokên komê ve wekî "ragihandina fermî ya ketina rêya siyasî" hate binavkirin; Demeke ku tê xwestin bibe nîşana dawiya serdemekê û destpêka rêyeke nû.
Serkirde û berdevkên PKK tekez dikin ku ev guhertin ne bertekeke demkî ye, lê encama pêdaçûneke bi salan a nêzîkatiya rewşenbîrî ya rêxistinê ye. Ew dibêjin ku îro bala PKK-ê ya sereke li ser demokrasiya beşdar, parastina jîngehê û wekheviya zayendî ye; Prensîbên ku di avahiya rêveberiya komê de jî xuya dibin û niha modela "serokatiya hevpar a jin û mêr" wekî mekanîzmaya sereke ya rêveberiya rêxistinê tê bikaranîn.
Lê bertekên hikûmet û aliyên herêmê li hember vê geşedanê ne yeksan e. Tirkiye hîn jî bi reşbîniyê li vê guhertinê dinêre û tekezî li ser pêwîstiya bêçekkirina tam a PKK û hilweşandina avahiya wê ya leşkerî dike. Ji aliyê din ve, hikûmeta Iraqê û hikûmeta Herêma Kurdistanê bi fermî hebûna PKKê neqanûnî ragihandine, lê di rastiyê de kontroleke tund li ser tevger û çalakiyên li Qendîlê nakin. Civaka Kurd jî bi hêviyek û bi hişyarî li vê pêşketinê dinêre; Ji ber ku ezmûna têkçûna hevdîtinên aştiyê yên salên borî hîn jî di bîra kolektîf de zindî ye.
Tevî van gumanan, gelek kes di wê baweriyê de ne ku ev guhertin dikarin derfeteke nû ji bo kêmkirina rageşiyê û vekirina rêya diyalogê peyda bikin. Heger meyla heyî bidome, dibe ku Qendîl ji sembola şer û berxwedana çekdarî bibe sembola ketina qada siyasî; Guhertineke ku dikare hevkêşeyên ewlekarî û siyasî yên herêmê biguherîne.
Wisa dixuye ku îro berevajî salên borî, ji dengên şer zêdetir nîşaneyên jiyana normal û hêviya pêşerojê di atmosfera Qendîlê de têne bihîstin. Gelo ev pêvajo wê bibe sedema aştiyeke mayînde yan na, ev pirseke ku dem wê bersivê bide; Lê ya ku niha li Qendîlê diqewime bêguman destpêka qonaxeke nû ye di yek ji dirêjtirîn nakokiyên Rojhilata Navîn de.
……………..
Dawîya Peyam/

Your Comment

You are replying to: .
captcha