16 July 2025 - 11:25
“Mîslimanên Amerîkayê; komelgeyek ciwan, xwendekar û li ber pêşveçûnê.”

“Komelgeha mîslimanên Amerîkayê wêneyek cuda ye ji wê ku rojnamegeriya bingehîn nîşan dide; komelgehek ciwan, xwendekar, cûda-cûda, bi baweriyên dînî re girêdayî ye lê di heman demê de têkoşîna diskrîminasyonê, faqirî û temaşe û balafirina ewlehiyê jî tê de.”

Li gorî rapora nûçegihanê çandî yê Ajansa Navneteweyî ya Ehl-ul Beytê (s.x) -ABNA-Komelgeha mîslimanên Amerîkayê tenê 1% ji gelê Amerîkayê pêk tîne, lê di indeksên wekî perwerdehiyê, cûda-cûdahiya neteweyî û beşdariya li karên taybetî de, li ser asta gelê xwe zêdetir tê dîtin.

Lê her weha, diskrîminasyona struktûrî û berfirehiya terora li dijî îslamê, pêşeroja vê koma kêmtirê bi pirsgirêkan girîng re şûnda dike.

Gotarê jêr di derbarê statistîkên komelgeha mîslimanên Amerîkayê û pirsgirêkan û serketinan wê koma radikeve:

Li gorî hejmarên dînî yên Dewletên Yekbûyî yên 2020’an de, derbasî 4.5 milyon mîsliman di Amerîkayê de dijîn. Lê hin lêkolînên wekî komîteya Cihûdî yên Amerîkayê vê hejmarê kêmter ji 3 milyon tê hesibandin.

Komelgeha mîslimanên Amerîkayê ji hêla cûda-cûdahiya neteweyî, ciwaniya gelê û pêşeroja perwerdehiyê û karîyerê di nav komelên dînî yên din de taybetmendiyekî xweş pêşkêş dike:

26% ji mîslimanên Amerîkayê di nav temenê 18 heta 24 salan de ne, lê ev hejmar di nav koma din 2 heta 12% tê guhertin.

Komelgeha mîslimanên Amerîkayê cûda-cûda yên herî zêde yên dînî yê welêtê ye: sediyek ji wan re reş (siyahî), sediyek ji Asyayê Başûrî, çarêk ji wan jî Arabî ne û yên din jî ji her cîhanê ne, tê de xwedî komelayên mîslimanên Latinî ne ku her roj zêde dikin.

46% ji mîslimanên Amerîkayê xwendevanên zanîngehan an jî zêdetir ne (li hemberê 38% yên gelê giştî).

Dijînên mîsliman 5,896 li hêzên leşkerî yên Amerîkayê kar dikin.

Belavbûna cîhanî û aborî ya mîslimanên Amerîkayê:

Zêdetirîn mîslimanên Amerîkayê di bajaran mezin yên wek New York, California, Illinois û New Jersey dijîn. 42% wan li Amerîkayê xwe ji dayik bûn û yên din ne koçberên şaxeya yekem in.

22% ji wan hatine agahdar kirin ku zêdetir ji 100,000 dolar hene, lê ev hejmar li hemberê cihûdî yên Amerîkayê 44% e.

Lê 33% ji wan kêmtir ji 30,000 dolar hene.

Heke em pirr zanîn, sedan milionêr û di nav wan de 6 milyarder mîslimanên Amerîkayê hene.

Jinên mîsliman ên Amerîkayê bi hêvî ya ku di asta kêm a hatina dayînê de wek mêrên mîslimanên wê welêtê ne, û di asta bilind a hatina dayînê de tenê 5% kêmtir in, lê ev cuda jî di nav cihûdî yên Amerîkayê de 38% e.

Kar û zeviyên pêşketina mîslimanên Amerîkayê:

Mîslimanên Amerîkayê zêdetir ji gelê giştî xwe xwedi-kar in. Di bajarê New York de 96 hezar karsazî ya xwe-xwedî yên mîsliman hene û di dewletê Michigan de jî 36 hezar karsazî.

Zêdetir ji 10% yên mîslimanên Amerîkayê di qada inşînîrî û zanîngeha agahîya teknolocyayê dixebitin.

Teqrîben 8% yên mîslimanên Amerîkayê li qada tibbê kar dikin. Tewandî ye ku 50 hezar doktorên mîsliman li Amerîkayê ne, ku ew ji 5% yên hemû doktoran pêk tîne.

Mescîd(Mizgeft), navenda îslamî û perwerdeya dînî:

Di Amerîkayê de hêj 2,771 mescîd hene û zêdetir ji 300 dibistanên îslamî, ku xizmetê xwendekaran 50 hezar zêdetir dikin.

76% mescîdên(Mizgeft) Amerîkayê dibistanên dawiya hefteyê ji bo zarokan radikin.

8 zanîngeha dînî, 3 koleja û 1 zanîngeha mezin bi rêveberiya mîslimanên Amerîkayê ne.

Mescîdên(Mizgeftên) Amerîkayê tenê cihên namazê ne; her weha navenda çalakiyên civakî, mafî, û mafên mirovahiyê ne. Rêxistina mafên mirovahiyê “Justice For All” ji alîkarî û piştgirîya destpêkê ya mescîdan hatî damezrandin.

Cîhanê şerîatî yên îslamî li Amerîkayê:

Şehadetîn: Di dewletê Illinois de, 25% zêdebûna komelgeha mîsliman ji terefî xwestinên nû ya îslamê ye. Lê di heman dewletê de 41% mîslimanên nû di nav çend salan de dîna xwe vedikin; di New York de jî ev hejmar 61% e.

Nimêj: Li gorî raporta Gallup, 38% mîsliman di nîvîştekî domdar de di namaza Îcmetê de beşdar in, lê li hemberê wan 44% Protestan û 67% Mormon in.

Zekat: Di sala 2021’an de, mîslimanên Amerîkayê 1.8 milyar dolar zekat bo armancên navxweyî û navneteweyî daye.

Rojî: Teqrîben 47% yên mîslimanên Amerîkayê di mehê Ramadanê de roje hildidin.

Mîslimanên Amerîkayê di xizmetên giştî û siyasî de:

Niha, çar mîsliman li Kongreyê Amerîkayê heye.

Hîn jî hîç mîslimaniya Amerîkayê nehatîye rêjeya wezîrê dewletê (kabîne) kirin.

Hikûmeta Joe Biden zêdetirîn hejmare mîsliman li pozîsyona fermî dan.

Çalakiyên mafî yên mîslimanên Amerîkayê û piştgirî ji koma îslamî:

Çalakiyên mîslimanên Amerîkayê rolê girîng di astengên navneteweyî de lîstine:

  • Alîkarî kirin bo rawestandina qerxandina neteweyî ya Bosniya ji terefî Serbistanê
  • Nasînî şikêştina cinsî wekî cezaa şerîa şerî
  • Rawestandinê ya hatina Narendra Modi, serokwezîrê Hindistanê, bo demsala 10 salan ji bo rolê wî di qerxandina mîslimanên Gujaratê de
  • Rawestandinê ya kuştina cêjjê mîslimanên Sri Lanka di demê corona de
  • Destnîşan kirin û daxwaz kirin ku Dewletên Yekbûyî qerxandina mîslimanên Rohingya ya ji terefî Myanmarê nas bike
  • Yasa ji bo nêzîkî kirina aliyên ku malên xwe ji Çînê têxistin da ku karê zorê ya Uyghuran nehêle
  • Berhevkirina 2.3 milyar dolar alîkarî ji bo penahiyên Rohingya
  • Zêdekirina piştgiriyên Kongreyê Amerîkayê ji bo destûra betlanayê li Filistîn, ji 3 kes heta 90 kes, ku herî dawî rê li şandinê 10 milyar dolar alîkariyê bo Gaza kir

Statîstîkayên terora li dijî îslamê di Amerîkayê de:

  • Piştî bûyerên 11’ê Îlonê, FBI 700 hezar mîslimanên Amerîkayê kontrol kir
  • 25% şikayetên diskrîminasyonê ya li qada karê mîslimanên Amerîkayê ne, herçend ew tenê 1% ji gelê Amerîkayê ne
  • Zarokên mîsliman di dibistanên Amerîkayê de zêdetir ji 50% têne hesibandin ku xwe têk çûn û bi rewşên nebehtî yên cemaetê derbas dikin
  • Rojnamegeriyên Amerîkayê hîn jî wêneyekî nebaş ji mîslimanan pêşkêş dikin
  • Budceya salane ya rêxistinan islamterorist 1.5 milyar dolar hatîye pêşniyar kirin؟
  • Pirsgirêkan ku mîslimanên Amerîkayê berê xwe danin:
  • Piştî serkeftina Donald Trump ya dî, terora li dijî îslamê di Amerîkayê de zêde bû. Gelek kesên ku di hêzên hikûmetê ya Trump de bûn, berê xwe di axaftinên dijî îslamî û dijî Filistînî de nîşan da.
  • Rêxistin û endamên komelgeha mîslimanên Amerîkayê dikarin li bin kontrola zêdetir bûn.
  • Xwendekarên piştgirî Filistînê di Amerîkayê de di bin pressure û têkoşînên zêdetir de ne.
  • Bi zêdebûna faqirî û derxistina hezarên koçberên bêbelge, tê hêvî kirin ku teserrafaq û faqirî di Amerîkayê de zêde bibin. Hîn jî 38 milyon kes li Amerîkayê di ser sinora faqirî an jî jêrîn dijîn.
  • …………………….
  • /Dawiya Peyami

Your Comment

You are replying to: .
captcha