Li gorî Ajansa Nûçeyan a Navneteweyî ya Ehlulbeyt (s.x) – ABNA – Mewceke fireh a koçberiya vegerê ji Îsraîlê krîza giran a gelî û aborî xuyang kir, ku nîşan dide lêzê bingehên domdariya vê rejîmê.
Ji bo yekem car ji demê damezrandina Îsraîlê ve, mezinbûna gelê wê ne bi koçberiyê, lê tenê bi lêhatinê tê pêk anîn.
Li gorî daneyên fermî yên ku navendên statîstîkî yên rejîma sîyonîstî belav kirine, di sala 2024'an de zêdetir ji 82,700 Îsraîlî ji welatê dagirker tê derketin, lê tenê 23,800 kes vegeriyan. Wekî encam, Îsraîl bi ziyaneke xalis a 58,900 kes ji sermayeya mirovî reberî dike.
Ev koçberiyên vegerê tenê sinifên kêmbext nakevin, lê her weha pisporan, endezêran, bijîşk û xwendekarên zanîngehê jî tê de ne, ku di qada teknolîjî, perwerde û têgihiştinê de çalak bûn û li bajarên girîng dijiyan.
Sedemên bingehîn yên vê koçberiyê vegerê:
- Bêbawerî li ser rêveberiyên hukûmet û dadgehê, bi taybetî piştî projeya "reformên dadgehî" ya hukûmeta heyî.
- Nabezî û ewlekarîya kêmtir, bi taybetî piştî şerê Gaza û giranbûna tensiyona herêmî.
- Zêdebûna xercên jiyanê, mal, perwerde û derbasbûnê, di heman demê de kêmbûna taybetmendiya jiyanê û ewlekarîya kesane.
Di sala 2023'an de jî, zêdetir ji 55,300 kes Îsraîlê jêbirin, ku di hevreha salê berê de 46.4% zêde bû. Di heft mehên yekem a 2024'an de, ev hejmar gihîşt 40,600 kes, ku nîşan dide zêdebûna 58.9% li hember hevreha salê berê.
Tiştekî têra xeyal ew e ku 31% yên koçberên 2023'an, kesên nûhatin bûn — bi taybetî ji welatên Sovyetê berê û Ukrayna — ku di heman salê de hatibûn Îsraîlê. Ev nîşan dide ku heta koçberên nû jî Îsraîl wekî panahgehek ewle nizanin.
Hukûmeta Îsraîlê ji bo berxwedana vê krîzê pakêtên bacê teşwîqî bo koçberên nû pêşkêş kir, lê her çend ev qadam hatine girtin, her sal nêzîkî 75,000 Îsraîlî welatê jê dihêlin, ku nîvê wan xwendekarên zanîngehê ne.
Di encamê de, raporên nîşan dikin ku koçberiya vegerê ya Îsraîlîyan ber bi welatên bi stabîlîtîyê weke Amerîka, Kanada, Almanya û Australya bûye rêbazek domdar, ku ne tenê krîza gelî, lê her weha wekî têhdîdêkî bingehîn ji bo pêşeroja rejîma sîyonîstî tê dîtin.
………………
Dawiya peyam
Your Comment